We zijn zo trots op onze vrijheid in het westen, maar waar hebben we het in godsnaam over? Persoonlijk ervaar ik bijzonder weinig vrijheid, ik voel vooral beperking. Beperking van de vrijheid die ik zou kunnen hebben.

We leven helemaal niet in een vrij land, vraag het maar eens aan mensen uit andere culturen, die kijken op ons neer om ons superioriteitsgevoel. Dat wij denken dat we de wijsheid in pacht hebben, terwijl wij de minst vrije bevolkingen op aarde zijn.

Want probeer deze vraag eens voor jezelf te beantwoorden: waar ben je in Nederland wérkelijk vrij in? Denk er eens goed over na. Waarschijnlijk zeg je dan dat iedereen kan zeggen wat hij wil, maar is dat wel zo? Censuur en zelfcensuur vieren hoogtij. Binnen alle beperkingen ben je vrij.

Ja, je mag kopen wat je wil. Er is altijd een voorgeselecteerde keuze in ons samenleving van oligopolies. ‘De vrije markt’ noemen we dat. Maar het is voorgeselecteerd. Je mag kiezen uit een paar soorten waspoeder, een paar politieke partijen, bedenk het maar. En in Nederland is die keuze ruimer dan ergens anders. Dat is relatieve vrijheid.

En veel dingen heb je helemaal geen keuze in. Als je wil ondernemen heb je altijd met dezelfde overheid en regulering te maken. Gedwongen winkelnering. Maar in ‘de markt’ is het in wezen niet veel anders.

In het westen is niets vrij. Alles is voorwaardelijk. Overal moet je aan (algemene) voorwaarden voldoen van anderen. Altijd heb je ergens een krabbeltje of papiertje nodig om iets te mogen. En als je dan eindelijk toegang hebt, dan moet je binnen de lijntjes kleuren of je ligt er weer uit. Dan zwaait er wat.

Ik snap wel dat veel jongeren geen uitzicht meer zien. De drempels om mee te doen zijn enorm hoog en de beloning is enorm laag. Je bent niet vrij. We leven in een systeem van vrije slavernij, waarin wij mogen kiezen wie onze meester is, of het nu op het werk of in de staat is.

Dat is in sommige opzichten en voor veel mensen vrijer dan het ooit was, maar enkel in relatieve zin, ten opzichte van het verleden. Op andere fronten hebben we het alleen maar verder dichtgetimmerd.

Want in absolute zin zijn we helemaal niet vrij en zouden we ons moeten schamen om anderen de les te lezen over vrijheid.

Het wordt tijd dat meer mensen gaan beseffen wat ware vrijheid is. Dan kunnen we vanuit dat startpunt gaan verbeelden hoe we dat weer voor elkaar kunnen krijgen. Zodat we weer kunnen gaan bouwen aan een nieuwe wereld. Vanuit vrijheid.